20.7.05

Mirar para outro lado (I)

O ollo da vaca non mira só para un lado, aínda que, ata o de agora, o parecese.

Non sei a conto de que, coido que duns ensaios de Barthes que estaba lendo onte, veume á cabeza unha frase que, hai moitos anos, lle escoitei a unha poeta. Dicía que a escrita doe.

Eu nunca escribín por "necesidade". Hai xente á que lle pasa, que escriben por impulso. Eu non. A escrita foi sempre para min un proceso intelectual e non emocional. Por iso, aínda que entendía a afirmación ("a escrita doe"), considerábaa allea.

Pero cando lembrei, despois de moitos anos, a tal afirmación, ocorréuseme unha outra lectura posíbel. Vexamos.

Antes de sentar a escribir eu doulle moitas voltas na cabeza ás cousas. Dalgún xeito fago unha construción do texto. E, no momento de lanzarme á escrita, ese primeiro resultado (virtual) a maiores de conter completamente o sentido do texto, ten sonoridades, ritmos, cores, mesmo recende, pódese apalpar e descubrir as súas rugosidades, asperezas ou tersuras.

De que está construído o pensamento?

A linguaxe pode expresar calquera concepto?

Da primeira pregunta non teño resposta. A resposta da segunda é "Non". Todo conxunto de códigos ten limitacións, mesmo distintas linguas teñen limitacións diferentes porque son producto de construcións sociais diferentes.

O proceso da escrita é doloroso, porque implica asumir que a linguaxe é incapaz de traducir toda esa construción do pensamento.

O texto real acaba sendo simplemente un reflexo difuso daquela construción virtual. Alí está a dor do poeta.

Tal vez a beleza do texto literario (e a do cadro, ou a dunha melodía) estea na súa capacidade de construír no receptor sistemas complexos a partir deses elementos limitados. Independentemente de que eses sistemas complexos difiran da construción virtual que os antecederon.

Existe beleza na tentativa da obra literaria, na intención?

Pódese considerar unha construción artística que traduza completamente a construción do pensamento?

Intúo que, se conseguísemos acadar un modo de comunicación complexo e completo, unha linguaxe sen interferencias culturais, sociais ou conxunturais, o resultado estaría máis aló de calquera consideración estética (non poderíamos dicir del que é ou non é "bonito").

Esta primeira ollada da vaca cara a outro sitio está aínda pouco mastigada. Gustaríame seguir rumiando. Deixo aquí estes primeiros trazos non coa intención de abrir unha liña de debate pero si agradecendo a quen pase por esta leira calquera suxestión de lecturas que poidan axudarme neste camiño que emprendo.

19.7.05

Capítulo 1

Onte empezouse a escribir o verdadeiro capítulo 1 da novela do cambio, do país novo, como queirades chamalo.

O artigo de Vázquez Pumariño esta semana en Vieiros vén a conto dun tema que debería ser prioritario do novo tempo. E na súa recondución deberá ter moito papel o Parlamento constituído onte.

Hai moitas frontes abertas neste lume que é a xestión medioambiental do país. E, por se a realidade non fose abondo, non deberían esquecer os políticos que, como se di no artigo, o factor medioambiental foi un dos axentes centrais do cambio (lembrar -como esquecelo?- o Prestige).

14.7.05

Dobre moral

Titulou hoxe "El Mundo" un editorial: "Si al control de los imames, no al de nuestros teléfonos".

Completamente de acordo coa segunda parte. Máis discutíbel a primeira. En todo caso, propoño eu outro titular (e outro artigo, e outra ideoloxía): "Si ao control dos bispos, non ao dos nosos teléfonos"

Polo ollo da vaca non entra ningún fundamentalismo.

Bandeiras e posturas

Leo no blog de Jaureguizar sobre unha mesa redonda que houbo onte e á que non puiden asistir aínda que quixen.

A propósito de dereitos de autor e mais dun comentario de disque lido hai uns días nese mesmo espazo púxenme a pensar na diferencia que padezo decote entre as bandeiras que me gustaría erguer e mais as posturas que adopto diante de determinados asuntos.

Bandeiras:
- A obra artística ao alcance de todos. De todos, todos.
- A defensa da paisaxe limpa. Mellor tardar hora e media a Ferrol se o prezo é unha ponte estragando a ría de Betanzos.
- O traballo libre do escritor, sen condicionantes de corrección política ou de requerimentos de mercado, aínda que o prezo sexa un sistema literario menos normalizado.
- Televisión pública sen lixo, aínda que perda audiencia. E que mais ten se xera déficit.

E moitas outras bandeiras que podería erguer

Posturas:
- O escritor non pode ser o único actor da escena do mercado literario que non ve recompensado o seu traballo (e isto non só inclúe defender os dereitos de autor, senón outras posturas políticamente moito máis incorrectas)
- Cada vez que vou a Ferrol, chego en 50 minutos atravesando a espantosa ponte sobre a ría de Betanzos.
- Colaboro dentro das miñas limitadas capacidades a crear un sistema literario normalizado.
- E penso que hai que quitar partido de Luar, reconducíndoo un algo cara ao obxectivo de construír unha cultura nacional.

E moitas outras posturas que me obrigan a baixar algunhas bandeiras cun sentido práctico, de defender unhas pequenas melloras circunstanciais no medio dun sistema que non me sinto quen de cambiar de fondo.

Asumir o fracaso? Probabelmente. Évos así a cousa.

A campá de cristal

Na Voz de hoxe hai dous artigos de opinión que utilizan a metáfora da campá de cristal.

Un de Barreiro que usa o símil para falar das novas políticas de seguridade na UE. Outro de Ónega que pinta unha campá de cristal arredor de cada un dos mozos que se suicidaron nos atentados de Londres.

Por distintas razóns que non detallarei, rexeito ambas as metáforas. Fágoo concordando coa análise de "Un" e en desacordo coa do "Outro".

A miña campá de cristal é a que debeu existir onte en Bagdad para evitar a morte dos nenos. Non a había. E van...

8.7.05

Ciencia realidade

Non son quen de facer unha análise sobre o de Londres, terrorismo internacional, neo-colonialismo norteamericano, etc. Non diría nada intelixente ou novidoso.

Só sou quen de pensar que avanzamos na dirección equivocada. Todos.

Entendo (non xustifico) (en abstracto) a violencia física como reacción á violencia do sistema.

Pero cada vez que pasa algo así a miña capacidade de reflexión obstrúese e quedo limitado a construír películas de ciencia ficción (ou ciencia realidade): caos e confusión.

7.7.05

Constatación e esperanzas

Constatación:

O actual goberno en funcións está a hipotecar o futuro goberno. Exemplos:

- Adxudicación de obras da Cidade da Cultura por valor de 92 millóns de euros
- Adxudicación de compra de mobiliario para a ídem por valor de máis de 80 millóns de euros
- Adxudicación de licenzas de emisoras dixitais
- Resolución pola vía rápida (e sospeitosa) de oposicións e outros concursos de persoal
- Creación de prazas para consolidar os salarios dos altos cargos
- Prolongación do contrato de programas na CRTVG
- e supoño que podería enumerar un longo etcétera

Esperanza:

Do novo goberno espero moitas cousas. A destrución do aparello clientelar da Xunta é un dos primeiros (e máis difíciles) pasos.

Pero vou enumerar catro territorios nos que, de facerse as cousas un pouco ben, poderemos falar realmente en catro anos de que este foi un goberno de cambio:

- Unha política lingüística seria, coidadosa e efectiva
- Unha política forestal que privilexie as especies autóctonas e deixe de subsidiar a reforestación especulativa.
- Unha política enerxética que defenda os ríos, que privilexie a eficiencia sobre o beneficio empresarial na instalación de parques eólicos, que fomente o consumo responsábel.
- Unha CRTVG de calidade. Xa non digo quitar Luar pero, cando menos, reorientalo á cultura nacional e non aos refugallos da cultura española de cuarta categoría.

O pasado e o futuro. Mentres tanto, que pase rápido xullo, antes de que Nerón acabe incendiándoo todo.

6.7.05

Tempos tranquilos

Ao tempo de o PSdeG e o BNG moveren pezas para organizar o novo taboleiro, a realidade dáme un tempo para tranquilizar a cabeza.

O patio semella estar tranquilo.

Polo de agora non se escoitan moitas voces socialistas foráneas opinando sobre os termos dos pactos.

Estraño, tendo en conta que o bloque xa está encadrado no eixo do mal.

Mentres tanto, miro cun sorriso como lle naceu ao PP o seu propio Ibarra (aínda que este pide disculpas, pero, como fai Ibarra, retractarse non se retracta).

Sigo sorprendéndome da capacidade que ten a dereita de dicir digo onde sempre dixo diego. En realidade non, xa nada me sorprende na dereita.